Zez to popularna choroba oczu, która zwykle ujawnia się już w bardzo młodym wieku. Jednocześnie stanowi schorzenie, które bywa często bagatelizowane, ponieważ rodzice myślą, że uciekanie oczka w pierwszych latach życia jest normalne. Takie podejście może niestety nieść za sobą przykre konsekwencje, dlatego, jeśli jedno oczko Twojego maluszka patrzy w innym kierunku niż drugie, koniecznie zaprowadź go do lekarza. 

Jakie objawy świadczą o problemach z oczami?

Wzrok to jeden z podstawowych zmysłów, które służą nam do odbierania bodźców z otaczającego świata. Kiedy działa prawidłowo, nie doceniamy go, natomiast duży problem pojawia się wtedy, kiedy zaczyna niedomagać. Problemy ze wzrokiem mogą pojawić się w każdym wieku. Wcale nie muszą dotyczyć ludzi starszych, ale dopadają również młodzież i dzieci. Z tego względu rodzice powinni uważnie obserwować swoje pociechy. Starsze dzieci czasem uskarżają się bóle głowy lub pieczenie oczu. Większy problem jest z młodszymi, które jeszcze nie potrafią powiedzieć, że coś im dolega. Wtedy należy szczególnie uważnie obserwować swoje dziecko i zwracać baczną uwagę na takie objawy jak:

• przymykanie, przymrużanie, pocieranie oczu,

• zbliżanie przedmiotów do oczu lub przysuwanie się do telewizora,

• niechęć do rysowania,

• brak ruchu oka w którymś z kierunków,

• zezowanie.

Jeśli któryś z tych symptomów pojawi się u dziecka, powinieneś zabrać je do lekarza okulisty. Takie objawy mogą świadczyć o rozwijającym się zezie lub innych nieprawidłowościach.

Zez – jak powstaje i czym grozi?

U zdrowego człowieka, u którego mięśnie gałek ocznych pracują prawidłowo, obie gałki zawsze ustawiają się równolegle i poruszają w tym samym kierunku. Inaczej jest w zezie, kiedy gałki oczne (a więc i oś widzenia) są ustawione nieprawidłowo. Zez nazywa się czasem uciekającym okiem właśnie dlatego, że jedno z oczu ucieka w kierunku nosa (zez zbieżny), skroni (zez rozbieżny), ku górze lub ku dołowi. Może występować zawsze w tym samym oku lub w dwóch różnych (zez naprzemienny). Powstanie zeza bywa uwarunkowane różnymi przyczynami. Skłonności do występowania tej choroby są dziedziczne, ale zez rozwija się czasem również u dzieci pozbawionych obciążeń genetycznych. Może być wynikiem chorób narządu wzroku, zaburzeń rozwojowych oraz nowotworów. Niektórzy sądzą, że do 3 roku życia zezowanie jest normalne, a jest to nieprawda. Zezowanie stałe w każdym wieku lub okresowe oka, powyżej 5-6 miesiąca życia to również zez, wymagający diagnozowania i leczenia.  W rzeczywistości, ponieważ widzenie przestrzenne kształtuje się do około 6 roku życia, to właśnie wtedy reagowanie na niepokojące zmiany jest najważniejsze. Zez nie tylko sam nie mija, ale grozi niedowidzeniem, które niewyleczone w dzieciństwie, zostaje na całe życie. 

Badanie okulistyczne małego dziecka – czy jest możliwe?

Czekanie, aż zez sam minie, jest jednym z powodów, dla którego rodzice nie szukają pomocy u lekarza. Innym może być błędne przekonanie, że dziecko do pewnego wieku jest zbyt małe na badanie okulistyczne. Nie jest to prawdą. Warunkiem jest tu znalezienie lecznicy, która jest przystosowana do przyjmowania najmłodszych pacjentów, posiada specjalistyczny sprzęt i odpowiednio wykwalifikowany zespół. Właśnie takie gabinety okulistyczne znajdują się w toruńskich Lecznicach Citomed, gdzie profesjonalna poradnia okulistyczna czeka na wszystkich, także tych małych, pacjentów. Zaburzenia widzenia obuocznego są tu diagnozowane za pomocą badań zeza jawnego lub ukrytego, badań synoptoforem (kąta zeza, stopnia widzenia obuocznego), badań ortoptycznych pod kątem trudności w pisaniu i czytaniu oraz badań ostrości wzroku do dali i bliży. Badania te warto przeprowadzać profilaktycznie również u tych dzieci, które posiadają genetyczne predyspozycje do chorób oczu oraz wcześniaków. U urodzonych przedwcześnie maluszków bardzo często występują wady refrakcji i zez. Diagnostyka pozwala wykryć zeza, określić jego rodzaj i przyczynę. Dzięki temu można też szybko wdrożyć odpowiednie leczenie i zapobiec w ten sposób powikłaniom. 

Z uciekającym oczkiem można wygrać!

W przypadku zeza obowiązuje ta sama zasada, jak przy każdej innej chorobie – im wcześniej zostanie wykryta, tym większa jest szansa na całkowite wyleczenie. U dzieci jest to szczególnie istotne, ponieważ ich zmysł wzroku dopiero się kształtuje. Całkowite wyleczenie niedowidzenia możliwe jest tylko do około 8-10 roku życia. Leczenie zeza rozpoczyna się od zastosowania najprostszych i nieinwazyjnych metod, jakimi są okulary korygujące (z zasłoniętym zdrowym okiem w celu stymulowania pracy oka zezującego) oraz ćwiczenia. Stosuje się ćwiczenia ruchomości gałek ocznych, konwergencji, jednoczesnej percepcji oraz ćwiczenia pleoptyczne. Czasami istnieje konieczność przeprowadzenia operacji. Zabieg przeprowadzany jest pod pełną narkozą. Prawdopodobieństwo, że jedyną opcją będzie leczenie operacyjne, wzrasta wraz z wiekiem dziecka. Co ważne, po zabiegu powinno się nadal pozostawać pod opieką lekarza. Lecznice Citomed oferują m.in. ćwiczenia rehabilitacyjne mięśni oczu przed zabiegami, jak i po nich. Uważna obserwacja dziecka, wczesna diagnoza, skuteczne leczenie i opieka specjalisty przez cały ten proces pomoże twojemu dziecku pokonać zeza i znów widzieć prawidłowo.